Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος
Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι η πάθηση εκείνη κατά την οποία ο αρθρικός χόνδρος μεταξύ των οστών της κνήμης, του μηριαίου και της επιγονατίδας έχει φθαρεί και οι επιφάνειες των οστών αυτών «ακουμπούν» μεταξύ τους.
Αυτό, όπως είναι εύκολα κατανοητό, προκαλεί πόνο και περιορισμό της κίνησης.
Η φθορά αυτή γίνεται όχι σε όλους τους ανθρώπους, και όταν αυτή συμβεί εμφανίζεται σε διαφορετική ηλικία και εξελίσσεται με διαφορετικό ρυθμό.
Γενικά, η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι μια νόσος των ανθρώπων προχωρημένης ηλικίας. Αφορά σε γόνατα που συνήθως είναι σε υπέρβαρους ασθενείς (όχι πάντα!), έχουν υποστεί παλιούς τραυματισμούς, έχουν υποβληθεί σε προηγούμενες χειρουργικές επεμβάσεις, κλπ, ενώ έχουν ενοχοποιηθεί και γενετικοί ή και ορμονικοί παράγοντες για την πρόκληση της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος.
Ταχεία κινητοποίηση αμέσως μετά την αρθροπλαστική γόνατος με τις νεότερες ατραυματικές τεχνικές
Όταν ο ασθενής με συμπτώματα οστεοαρθρίτιδας του γόνατος προσέρχεται στο ιατρείο με τις απαραίτητες ακτινολογικές εξετάσεις, έχει μεγάλη σημασία η σωστή και λεπτομερής κλινική εξέταση.
Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι μια χειρουργική νόσος και μόνο. Η αντιμετώπιση όμως της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος σε αρχικά στάδια, μπορεί να είναι συμπτωματική. Δηλαδή ο ασθενής να αλλάξει δραστηριότητες, να λάβει φάρμακα, να κάνει εγχύσεις μέσα στο γόνατο με διάφορα φάρμακα. Αλλά όλα αυτά απλά ανακουφίζουν – όχι πάντα – από τα συμπτώματα του πόνου και αυτό μόνο παροδικά. Δηλαδή η εξέλιξη της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος θα είναι η πλήρης φθορά του αρθρικού χόνδρου και του οστού κάτω από αυτόν. Αυτή η κατάσταση απαιτεί την χειρουργική θεραπεία.
Η απόφαση της ανάγκης χειρουργικής επέμβασης παίρνεται μαζί με τον ασθενή και όχι βασιζόμενοι μόνο στις ακτινογραφίες. Η επέμβαση της αλλαγής του φθαρμένου χόνδρου και του οστού κάτω από αυτόν, λέγεται «ολική αρθροπλαστική γόνατος». Κατά την επέμβαση αυτή αντικαθιστώνται οι φθαρμένες αρθρικές επιφάνειες με μια πρόθεση που αποτελείται από ανθεκτικά μεταλλικά υλικά.
Οι τεχνικές της χειρουργικής επέμβασης της ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος έχουν δει μεγάλη πρόοδο και βελτίωση τα τελευταία χρόνια. Η ολική αρθροπλαστική του γόνατος παραμένει μια σοβαρή επέμβαση που γίνεται προγραμματισμένα και με την κατάλληλη προετοιμασία του ασθενή. Αλλά με τη βοήθεια της βελτιωμένης και λιγότερο τραυματικής χειρουργικής τεχνικής (ατραυματικές ή ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές) και την πρόοδο των ορθοπαιδικών υλικών και προθέσεων που χρησιμοποιούμε, η ανάρρωση και η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες είναι γρηγορότερη από ότι παλιότερα.
Οι χειρουργικές τεχνικές της αρθροπλαστικής του γόνατος γίνονται με μικρότερες τομές και ειδικά χωρίς τον τραυματισμό των μυών της περιοχής (του τετρακέφαλου μηριαίου). Αυτό ωφελεί τον ασθενή στη γρηγορότερη κινητοποίησή του και βάδιση μετά την επέμβαση.
Η νοσηλεία του ασθενή για την ολική αρθροπλαστική του γόνατος συνήθως είναι της διάρκειας λίγων (3-4) ημερών. Ήδη κατά τη νοσηλεία του ο/η ασθενής κινητοποιείται και ενθαρρύνεται να βαδίσει αμέσως και την 1η μετεγχειρητική ημέρα με τη χρήση περιπατητήρα.
Παράδειγμα ταχείας κινητοποίησης αμέσως μετά την αρθροπλαστική γόνατος με τις νεότερες ατραυματικές τεχνικές.
Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες μετά την ολική αρθροπλαστική γόνατος γίνεται από τις πρώτες εβδομάδες, ενω με την συγκεκριμένη φυσικοθεραπεία που πραγματοποιείται 2-3 φορές την εβδομάδα, οι ασθενείς επιστρέφουν σε επίπεδα ζωής όπως πριν την εμφάνιση των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας σε διάστημα 1 ½ – 3 μηνών.
Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος μπορεί να είναι πρωτοπαθής ή δευτεροπαθής όταν σχετίζεται με άλλα υποκείμενα νοσήματα ή προδιαθεσικούς παράγοντες, όπως η διαταραχή του μηχανικού άξονα φόρτισης του σκέλους, το αυξημένο σωματικό βάρος, προηγούμενα κατάγματα-εξαρθρήματα της άρθρωσης κλπ.
Οι συχνότερα προσβαλλόμενες
από οστεοαρθρίτιδα αρθρώσεις είναι το γόνατο και το ισχίο. Τα κλινικά συμπτώματα της οστεοαρθρίτιδας του γόνατος πρέπει να διαχωρίζονται από μικρά επεισόδια έξαρσης του πόνου που υποχωρούν με απλά αναλγητικά. Είναι πρωταρχικής σημασίας η ακτινολογική επιβεβαίωση της διάγνωσης, ο αποκλεισμός άλλων πιθανών διαγνώσεων, καθώς και η αναζήτηση επιπλέον παθολογίας που συνεισφέρει στην κλινική εικόνα του ασθενή, όπως παθολογία από το ισχίο ή την σπονδυλική στήλη, έτσι ώστε να είναι αναμενόμενη και η ανάλογη βελτίωση μετά την επέμβαση στο γόνατο.
Οι συχνότερα προσβαλλόμενες από οστεοαρθρίτδα αρθρώσεις είναι το γόνατο και το ισχίο.
Η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος είναι μια μη αντιστρεπτή νόσος της οποίας η αντιμετώπιση είναι χειρουργική. Δεν υπάρχουν φαρμακευτικά σκευάσματα χορηγούμενα από του στόματος ή άμεσα εγχεόμενα στην άρθρωση που να σχετίζονται με την υποστροφή ή τη διακοπή της εξέλιξης της νόσου, παρά μόνο με την προσωρινή συμπτωματική αγωγή, δηλ. την ανακούφιση από τον πόνο. Από την άλλη πλευρά, ένας ασθενής οδηγείται στην χειρουργική επέμβαση όταν η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος έχει δραματικά περιορίσει τις δραστηριότητές του και όταν τα επεισόδια πόνου είναι καθημερινά. Αν και τα τελευταία χρόνια, οι χειρουργοί ορθοπαιδικοί έχουμε νέα όπλα στην φαρέτρα μας, η πιο δημοφιλής χειρουργική επέμβαση αντιμετώπισης της νόσου είναι η ολική αρθροπλαστική του γόνατος.
Πλέον, η ολική αρθροπλαστική του γόνατος γίνεται με μικρότερες χειρουργικές τομές απ’ ότι παλαιότερα, σε μικρότερο χρόνο επέμβασης, χωρίς την απαραίτητη ανάγη μετάγγισης, και με ταχύτερη αποκατάσταση. Αυτό οφείλεται στην βελτίωση των χειρουργικών μας τεχνικών γύρω από την ολική αρθροπλαστική του γόνατος και τις τεχνικές με ελάχιστο τραυματισμό των μυών της περιοχής, δηλ. του τετρακέφαλου μηριαίου. Οι ατραυματικές αυτές τεχνικές mini–invasive surgery αυτές επιτρέπουν στον ασθενή την άμεση βάδιση και στήριξη και την ταχύτερη φυσική αποκατάταση.
Επίσης, τα υλικά και οι προθέσεις που χρησιμοποιούμε πλέον σήμερα, αποτελούν από κράμματα χρωμιο-κοβαλτίου με ενδιάμεσα ένα ένθετο πολυαιθυλενίου, που εγγυώνται τη μακροχρόνια επιβίωση και άριστη λειτουργία της ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος.
Σχεδόν 300,000 αρθροπλαστικές γόνατος πραγματοποιούνται κάθε χρόνο στις Η.Π.Α. και αφορούν στην αντικατάσταση του φθαρμένου χόνδρου και οστού από την οστεοαρθρίτδα με νέες μεταλλικές προθέσεις. Πρόκειται για μια συνηθισμένη αλλά σημαντική χειρουργική επέμβαση, που μπορεί να πραγματοποιθεί με γενική η ραχιαία αναισθησία, απαιτεί 3-4 μερικές ημέρες νοσηλείας μέχρι την κινητοποίηση και την έξοδο του ασθενή από το νοσοκομείο με τη χρήση ενός περιπατητήρα. Σκοπός της αρθροπαλστικής του γόνατος είναι να αποδώσει στον ασθενή μετά από ένα διάστημα τουλάχιστον 3 μηνών ένα ανώδυνο, σταθερό και λειτουργικού εύρους κίνησης γόνατο με το οποίο γίνονται όλες οι δραστηριότητες της καθημερινότας, έως και ελαφρια άθληση. ‘Ενας από τους σημαντικότερους κλάδους έρευνας στην ορθοπαιδική, η τριβολογία, είναι από καιρό στραμμένος πάνω σε αυτή τη μελέτη της μακροχρόνιας αντοχής και συμπεριφοράς όλως αυτών των χρησιμοποιούμενων υλικών στις αρθροπλαστικές, με αποτέλεσμα την ύπαρξη πολλών διαθέσιμων επιλογών για κάθε περίπτωση και με τεκμηριωμένα άριστα μακροχρόνια αποτελέσματα πέραν της 15ετίας από την πραγματοποίηση ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος.
